Sosyal güvenlik uzmanı Özgür Erdursun, Türkiye'de çalışan kesimin emeklilik hakkı elde ettiklerinde yaşanacak 'emekli maaşı' tehlikesine dikkat çekti. İşte detaylar...
SSK ve BAĞ-KUR emeklileri, her yılın ocak ve temmuz aylarında enflasyon farkı kadar zam alıyor. Memur emeklileri ise toplu sözleşme zammına ek olarak enflasyon farkına hak kazanıyor.
Gerçek Gündem'de yer alan habere göre, en düşük emekli maaşı sınırlaması ile sınırın altında kalan maaşlar, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından eklenen zamla alt sınıra yükseltiliyor. Bu farkların eklenmemiş halindeki emekli maaşı kök maaş olarak adlandırılıyor.
Örneğin, 2023 Temmuz ayındaki yüzde 25'lik zam kök maaşlara uygulandı. 2023 Mart ayında yapılan en düşük emekli aylığının 5 bin 500 TL'den 7 bin 500 TL'ye yükselten düzenleme sonrasında aradaki fark, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından karşılanmıştı.
Böylece, yüzde 25 zam sonrası en düşük maaş 7 bin 500 TL olduğu ve emekliler 7 bin 500 TL maaş almaya devam etti.
EMEKLİ MAAŞI TEHLİKESİNE DİKKAT
Çalışan kesimin emeklilik hakkı elde ettiklerinde yaşanacak emekli maaşı tehlikesine dikkat çeken sosyal güvenlik uzmanı Özgür Erdursun, şunları söyledi:
"Ülkemizde çalışan sayısı; SSK 16.182.292, BAĞ-KUR 2.979.877, Emekli Sandığı 3.657.299. Toplam 22.819.468 çalışan var. Bu kişilerin ileride emeklilik hakkı elde ettiklerinde yaklaşık 14 milyonu bugünkü en düşük emekli aylığı olan 7 bin 500 TL almak zorunda kalacak. 6 milyonu ise 7 bin 500 TL'nin üzerinde ancak asgari ücretin altında emekli aylığı alacak. 3 milyona yakın çalışan ise asgari ücretin üzerinde emekli aylığı alacak."
"SORUNU ÇÖZMEZ"
"Kök aylık meselesi sadece bugünkü emeklileri ilgilendirmiyor, ilerleyen senelerde de düşük emekli aylıkları sorun olmaya devam edecek" diyen Özgür Erdursun, "Emekli aylığı hesaplama sistemi değişmeden sadece, düşük emekli aylıklarını, en düşük emekli aylığının tamamlanacağı bir rakam belirleyerek (bugünkü 7 bin 500 TL) bu tutara çıkarmak sorunu çözmez" ifadelerini kullandı.
"PRİMLER DEĞERSİZ OLACAK"
Prim gün sayısının 'değersizleştiğine' dikkat çeken Özgür Erdursun, sözlerini şöyle sürdürdü:
"- Prim gün sayısı, emeklilik yaşı, ödenen primlerin emekli aylıları belirlenirken emekli aylığı hesaplamasında daha etkin hale getirmek gerekiyor.
- Sistemde kayıt içi çalışanların daha avantajlı olacağı, emekli olduğunda daha çok prim gününün emekli aylıklarında hissedilir bir artış yaratacağı, özendirici bir sisteme dönüştürülmesi gerekmektedir.
- Bugünkü sistemde asgari ücretle asgari ücretin 2.5 katına kadar prim ödeyenlerin emekli aylıklarında bir farkın olmaması, ödenen primlerin değersiz olması durumunu doğurmuştur.
- Gerçek aldığı ücret üzerinden bildirim yapanlar ile asgari ücretle bildirim yapanlara aynı emekli aylığını vermek, kayıt dışılığı teşvik eden bir sisteme dönmüştür."
Yaşanan gelişmelerin olası sonuçlarını sıralayan Özgür Erdursun, şunları söyledi:
"Kayıt içi çalışan sayısı arttıkça ve aldığı maaş üzerinden SGK'ya bildirimler arttıkça emeklilik sistemi daha güçlü olacaktır. Emeklilik sisteminin daha güçlü olması için emekli aylıklarının, emekli olduktan sonra sistemden çıktığında en azından zorunlu ihtiyaçlarını karşılayacak seviyede olması gerekiyor. Düşük emekli aylıkları, emeklilikten umudunu kesen kişilerin sigortasız çalışması sonucunu doğurur."
