İşveren tarafından işten çıkarılan çalışanın, belirli şartlar haricinde kıdem tazminatı alması gerekiyor. Fakat bilinen aksine işçinin, işten çıkarılmadan da kıdem tazminatı alma hakkı bulunuyor. Peki, kıdem tazminatı nasıl alınır? İşten ayrılmadan kıdem tazminatı alınır mı? İşten çıkarılmadan kıdem tazminatı nasıl alınır? İşte, kıdem tazminatı almanın yolu...
Milyonlarca çalışan kıdem tazminatını beklediği için işinden ayrılamıyor. Kıdem tazminatı almak için de sadece işverenin işten çıkarması gerekmiyor. Bazı şartları sağlayan kişiler kıdem tazminatlarını talep ederek istifa edip işinden ayrılabiliyor.
32 MİLYON ÇALIŞAN YARARLANABİLİR
Süre ve şartlar tamamlandığında SGK'sı olan herkes istifa ederek kıdem tazminatına hak kazanabiliyor. Günümüzde 8 Eylül 1999 tarihinden öne işe girenler bu haktan yararlanmaya devam ederken 8 Eylül 1999-30 Nisan 2008 tarihleri arasında ilk kez işe girenler önümüzdeki yıl eylül ayından itibaren 25 yılı doldurdukları için prim gün şartını da sağladıktan sonra bu haktan yararlanmaya başlayacak.
Hürriyet'ten Burak Taşçı'nın haberine göre, 1 Mayıs 2008'den sonra ilk kez işe başlayanlar da prim gün şartını doldurduktan sonra 2033 yılından sonra bu haktan faydalanmış olacak.
ŞARTLAR AÇIK VE NET
15 yıl sigortalılık süresi 3600 gün prim ödeme şartını yerine getirenlerin istifa etmesi halinde kıdem tazminatına hak kazanması için, ilk işe giriş tarihi 08.09.1999 tarihinden önce olması gerekiyor.
08.09.1999 ve 30.04.2008 tarihleri arası ilk işe giriş bildirimleri olan çalışanlar ise 25 yıldan beri sigortalı bulunması ve en az 4500 gün prim ödemek şartı ile yaşı beklemek üzere istifa edilmesi halinde kıdem tazminatına hak kazanabiliyor. Bu tarihler arasında 7000 iş gününü dolduranlar da kıdem tazminatını hak etmiş oluyor.
01.05.2008 den sonra ilk defa işe başlayanlar ise 25 yıl sigortalılık ve 5400 prim günü koşullarını sağlamaları ve yaşı beklemek üzere işten ayrılmaları halinde kıdem tazminatına hak kazanabileceklerdir.
30 Nisan 2008 - 31 Aralık 2008 tarihleri arasında ilk kez sigortalı olanlar 4600 prim gününü doldurduklarında kıdem tazminatına hak kazanıyor.
İlk sigortalı olma tarihi 1 Ocak 2009 ile 31 Aralık 2015 arasında olanlar her yıl için 100 prim günü eklenmek şartıyla 4600-5300 arasında prim gününü tamamladıklarında kıdem tazminatı talep edebiliyor.
1 Ocak 2016 sonrası ilk kez sigortalı olanlar da 5400 prim günü doldurduklarında kıdem tazminatı alabiliyor.
SADECE KIDEM TAZMİNATI VE İÇERİDE KALAN İZİN GÜNLERİNİ ALABİLİR
Kıdem tazminatını alıp işten ayrılmak isteyenler sadece kıdem tazminatı ve kullanmadığı izin günlerinin tutarı ne kadarsa onları alıp işten ayrılabilir. İhbar tazminatı hakkı bu yöntemde kaybolmuş oluyor.
EMEKLİLİĞİN BEKLENMESİNE GEREK YOK
Kıdem tazminatını istifa ederek alma şartlarını tamamlayanlar emeklilik ya da işverenin işten çıkarmasını beklemeden kıdem tazminatını alabiliyor.
Çalışan emekliler de şartları yeniden sağladıklarında işten çıkarılmayı beklemeden kıdem tazminatlarını talep edebiliyor.
FARKLI İŞYERLERİNDE ÇALIŞANLAR DA ALIYOR
Farklı işyerlerinde çalışıp istifa ile kıdem tazminatı talebinde bulunuluyor. Kıdem tazminatı alma şartlarını sağladıktan sonra son işyerinde ne kadar süre çalışılmışsa o süre üzerinden kıdem tazminatı hesaplanıyor. Son çalıştığınız işyerinde 5 yılınız varsa sadece 5 yıllık kıdem tazminatını hak etmiş oluyorsunuz. Önceki işyerlerinde geçen süreleri alamıyorsunuz.
SGK'YA BAŞVURU YAPIP YAZI ALINMASI GEREKİYOR
İstifa ile kıdem tazminatını almak için şartların sağlandığına dair belge Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan alınarak işverene ibraz edilmesi gerekiyor. İşveren de şartların sağlandığını gördüğü için kıdem tazminatını vermek zorunda kalıyor.
TEKRAR TEKRAR ALINABİLİR
Bu konuda en şanslı olan kesim 8 Eylül 1999 öncesi işe başlayanları kapsıyor. Bu kişiler 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 günü tamamladıktan sonra istifa etseler de kıdem tazminatlarını alabildikleri için her girdikleri işten kendi rızalarıyla çıktıklarında kıdem tazminatına hak kazanıyorlar. Her seferinde SGK'dan uygunluk yazısı alınıp işverene ibraz edildiğinde kıdem tazminatına hak kazanılabiliyor.
Devlet memurları istifa ile kıdem tazminatı alma hakkına sahip değil.
NE KADAR KIDEM TAZMİNATI ALIRIM?
Kıdem tazminatını hesaplamak için brüt ücreti yılla çarpmak gerekiyor. Ortaya çıkan tutarı da damga vergisini düşmek için 0,00759 ile çarpıp çıkan tutarı düşünce net ödenecek kıdem tazminatı ortaya çıkıyor.
Başka bir deyişle 15 bin lira kıdem tazminatı brütü olan birisi 10 yılda 150 bin lira kıdem tazminatını hak ediyor. 150 bin lirayı damga vergisi olan 0,00759 ile çarpınca 1138 lira sonucuna erişiliyor. 150 bin liradan da damga vergisi olan 1138 lirayı düşünce net ödenecek kıdem tazminatı 148 bin 862 lira oluyor.
